Η Γνωστική διαφοροποίηση ως παράγοντας καινοτομίας και δημιουργικότητας

Αξιοποιώντας τα ταλέντα του νευροδιαφορετικού συνεργάτη.

Η διάθεση και η αξιοποίηση ενός ευρύτερου φάσματος δεξιοτήτων και τρόπων σκέψης, γίνεται περισσότερο απαραίτητη, όσο οι εταιρείες καλούνται να ανταποκριθούν άμεσα, σ ‘ένα όλο και πιο ασταθές, πιο πολύπλοκο και αβέβαιο επιχειρηματικό περιβάλλον, διατηρώντας όμως ταυτόχρονα το επίπεδο καινοτομίας και την ανταγωνιστικότητα τους.

«Χρειαζόμαστε τη διαφορετικότητα… είναι απαραίτητη για την επιχείρηση… γιατί μπορεί να συμβάλλει στην οικονομική απόδοση, να βελτιώσει την καινοτομία και την εικόνα της εταιρείας συνολικά προς τα έξω».. Είναι ένα μήνυμα που μεταφέρεται συχνά από την ανώτερη διοίκηση, προτείνεται σε εταιρικές αναφορές αλλά και σε αναρτήσεις στα μέσα επαγγελματικής δικτύωσης.

Μέχρι σήμερα, οι στρατηγικές διαφορετικότητας στις εταιρείες επικεντρώνονται κατά βάση, σε δημογραφικούς παράγοντες όπως το φύλο, η ηλικία ή η σωματική αναπηρία. Οι διαστάσεις αυτές είναι σημαντικές, δεν περιλαμβάνουν όμως τη διαφορετικότητα ως προς τον τρόπο σκέψης, επεξεργασίας της πληροφορίας, αντιμετώπισης των προβλημάτων. Στο βαθμό δε, που αυτή η ηθική επιταγή για ενσωμάτωση της διαφορετικότητας δεν συνδέεται αυτόματα και με υψηλότερες οικονομικές επιδόσεις, οι πρωτοβουλίες DEI (Διαφορετικότητα, ισότητα, συμπερίληψη) μπορεί να αμφισβητηθούν.

Με άλλα λόγια η δημογραφική διαφορετικότητα δεν αρκεί. Απαιτείται η ύπαρξη μηχανισμών και διαδικασιών που θα εντοπίζουν και θα ενσωματώνουν και τη γνωστική διαφορετικότητα . Τη διαφορετικότητα που αναφέρεται στις προσωπικές δυνατότητες των συνεργατών, τη διαφορετικότητα που προωθεί ταλέντα και ηγετικές ικανότητες είτε πρόκειται για γυναίκες είτε για άτομα που προέρχονται από μειονότητες ή από ειδικές ομάδες και που συχνά μέχρι σήμερα παραβλέπονται.

Η γνωστική διαφοροποίηση αναφέρεται στην επιδίωξη για ενσωμάτωση διαφορετικών τρόπων σκέψης, μάθησης και εναλλακτικών προσεγγίσεων για την επίλυση προβλημάτων ή για τη λήψη αποφάσεων, που θα ενισχύουν τη δημιουργικότητα και θα αποτρέπουν τη «συμμόρφωση» με μια "ομαδική-ομοιόμορφη-σκέψη"

H γνωστική διαφοροποίηση μπορεί να είναι ο παράγοντας που συνδέει άμεσα τη διαφορετικότητα με οργανωτικές βελτιώσεις και οικονομικές αποδόσεις. Οι διαφοροποιημένες γνωστικά ομάδες μπορούν να παράγουν αντισυμβατικές ιδέες, αποκαλύπτοντας ευκαιρίες που ένα ομοιογενές περιβάλλον μπορεί να μην επέτρεπε να αναδειχθούν. Απ΄τη μεριά των εργαζόμενων, η αναγνώριση των προσωπικών τους ταλέντων και του ιδιαίτερου στυλ σκέψης τους αποτελεί απόδειξη εκτίμησης, γεγονός που ενισχύει την αυτοπεποίθηση, αλλά κυρίως την αφοσίωση τους προς την εταιρεία.

Η νευροδιαφορετικότητα , ακόμη και σήμερα χαρακτηρίζεται ως έλλειμμα ή αδυναμία. Ωστόσο, όλο και μεγαλύτερος αριθμός επιχειρήσεων αναγνωρίζει την αξία των γνωστικών πλεονεκτημάτων που διαθέτουν τα νευροδιαφορετικά άτομα , που μπορούν να είναι εξαιρετικά πολύτιμα στην επιχείρηση. Τα νευροδιαφορετικά άτομα, στο φάσμα του αυτισμού, με ΔΕΠΥ, δυσλεξία, δυσπραξία ή άλλες νευρολογικές παραλλαγές, διαθέτουν ξεχωριστούς τρόπους επεξεργασίας πληροφοριών και αλληλεπίδρασης, αποτελώντας δυναμικό που μπορεί να ενισχύσει σημαντικά την γνωστική διαφοροποίηση μιας εταιρείας, αποτελώντας έναν μοχλό καινοτομίας.

Για να έχει νόημα μια στρατηγική γνωστικής διαφοροποίησης, οι εταιρείες πρέπει να ξεπεράσουν την απλή ρητορική και να δεσμευτούν με πρακτικές που

• θα αναδεικνύουν τα ταλέντα, τα δυνατά σημεία, το γνωστικό στυλ των υποψηφίων αλλά και των ήδη εργαζομένων, νευροδιαφορετικών ή τυπικών

• Θα εξασφαλίζουν εργασία χωρίς αποκλεισμούς προτείνοντας ευέλικτα ωράρια, εναλλακτικά εργαλεία επικοινωνίας ή προστατευμένους από αισθητηριακές φορτίσεις χώρους εργασίας ώστε οι νευροδιαφορετικοί εργαζόμενοι να μπορούν να αποδώσουν πλήρως

• Θα υλοποιούν δράσεις ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης της διοίκησης και όλου του προσωπικού

• Θα προβλέπουν καθοδήγηση και υποστήριξη σε όλους τους εργαζόμενους- νευροτυπικούς και νευροδιαφορετικούς για να αναπτύξουν την αυτοπεποίθηση και να αξιοποιήσουν τα ταλέντα τους, συμβάλλοντας έτσι σε μα ομαλή ενσωμάτωση τη διαφορετικότητας.

Η γνωστική ποικιλομορφία των νευροδιαφορετικών υποψηφίων δεν θα πρέπει να θεωρηθεί ως "εναλλακτικός" τρόπος εργασίας, αλλά ως βασική ευκαιρία για μεγαλύτερη καινοτομία και ανταγωνιστικότητα.

Οι εταιρείες δεν έχουν την πολυτέλεια να παραβλέπουν οποιαδήποτε πηγή διορατικότητας, δημιουργικότητας ή ανθεκτικότητας. Η υλοποίηση μιας πολιτικής υποστήριξης της γνωστικής διαφοροποίησης που, αγκαλιάζει τα ταλέντα που μπορεί να προσφέρει η νευροδιαφορετικότητα, όχι μόνο δεν είναι πολυτέλεια αλλά είναι πραγματική και μάλλον επιτακτική ανάγκη για μια βιώσιμη πρόοδο της επιχείρησης.