Η παρουσία ενός εργασιακού συμβούλου με εξειδίκευση στην υποστήριξη ενηλίκων Ασπεργκερ που θα οργανώσει τις κατάλληλες γραμμές επικοινωνίας σ όλα τα επίπεδα δοικησης, μεσολαβώντας και υποστηρίζοντας όλους τους εμπλεκόμενους, δημιουργεί τις βάσεις για την επιτυχία και μπορεί να συμβάλλει σημαντικά στην επιτυχημένη μετάβαση μιας εταιρείας σε πρακτικές που ενθαρρύνουν την ενσωμάτωση νευροδιαφορετικών συνεργατών.
Πριν από δύο χρόνια οι πρωτοβουλίες για την επαγγελματική ένταξη των αυτιστικών ατόμων ήταν ανύπαρκτες. Σήμερα το κράτος, αναλογιζόμενο ίσως την απουσία υποστήριξης απέναντι τους για χρόνια, τους παρέχει σημαντικές διευκολύνσεις εισαγωγής στα Πανεπιστήμια και προκηρύσσει 10.000 θέσεις εργασίας. Αυτό αποτελεί ένα γεγονός που πρέπει να αναδειχθεί με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Ευαισθητοποίησης για τον Αυτισμό ( ελπίζω την επόμενη χρονιά να …γιορτάσουμε αρκετά παραδείγματα επιτυχημένης ένταξης)
Δουλεύοντας με ενήλικες υψηλής λειτουργικότητας στο φάσμα του αυτισμού και παρακολουθώντας τις αλλαγές σχετικά με την επαγγελματική εξέλιξη των νευροδιαφορετικών ατόμων γνωρίζω ότι η ένταξη και η υποστήριξη τους στον χώρο εργασίας είτε είναι το Πανεπιστήμιο, είτε μια επιχείρηση, είναι υπόθεση σύνθετη που απαιτεί, σοβαρή προετοιμασία, οργάνωση και –κυρίως- εξειδικευμένη γνώση για τις ενέργειες που πρέπει σταδιακά να γίνουν.
Η εύρεση εργασίας είναι σίγουρα το μεγαλύτερο πρόβλημα που αντιμετωπίζουν οι αυτιστικοί ενήλικες αλλά πρέπει να τονιστεί ότι η διαδικασία ένταξης και ενσωμάτωσης τους σε μια επιχείρηση όχι μόνο δεν είναι μια διαδικασία ανάλογη με αυτή των τυπικών ατόμων αλλά έχει ιδιαιτερότητες ακόμα και σε σχέση με την ένταξη ατόμων με φανερές αναπηρίες. Ιδιαιτερότητες που αναδεικνύονται τόσο κατά την διαδικασία της πρόσληψης όσο και από τις αλλαγές που απαιτούνται στην εσωτερική οργάνωση. Γι’αυτό, ενώ όλοι αναγνωρίζουν την ανάγκη να έχουν συνεργάτες με ταλέντα ανάλογα των αυτιστικών ατόμων με σύνδρομο Ασπεργκερ, λίγες επιχειρήσεις αποφασίζουν τελικά να τους ενσωματώσουν.
Η ένταξη ενός αυτιστικού συνεργάτη απαιτεί αλλαγές πρακτικές ως προς τα κριτήρια επιλογής, τις εσωτερικές διαδικασίες, τον τρόπος συνεργασίας, την επικοινωνία. Κυρίως όμως απαιτεί αλλαγή στη φιλοσοφία της επιχείρησης. Γιατί η ένταξη του δεν πρέπει να είναι απλά μια εκδήλωση κοινωνικής ευθύνης και φιλανθρωπίας αλλά η αναγνώριση ενός ταλέντου που αξίζει να επιλεγεί και πρέπει να βοηθηθεί να ενταχθεί ομαλά. Κι αν θέλουμε να αυξηθεί ο αριθμός των ατυπικών ατόμων που προσλαμβάνονται, χρειάζεται να βοηθήσουμε τις επιχειρήσεις να γίνουν κι αυτές περισσότερο α-τυπικές.
Παρά το γεγονός ότι η σύνδεση της καινοτομίας με τη διαφοροποίηση του ανθρώπινου δυναμικού εμφανίζεται ως μια προφανής αναγκαιότητα για να ανταποκριθεί μια επιχείρηση σ ‘ένα πολύπλοκο και διαρκώς μεταβαλλόμενο περιβάλλον, η διαφοροποίηση αυτή δεν πρέπει να γίνεται με αυθορμητισμό.
Η δημιουργία ενός εταιρικού ατυπικού προφίλ δεν είναι αποτέλεσμα υιοθέτησης νέων διαδικασιών μόνο. Τόσο η ανώτερη διοίκηση όσο και οι επιμέρους διευθυντές χρειάζεται να ακολουθήσουν ένα προσυμφωνημένο πλάνο επιλογής και ένταξης και να υποστηριχτούν από επαγγελματίες, με εξειδίκευση στον αυτισμό και την συμβουλευτική. Η παρουσία ενός εργασιακού συμβούλου με εξειδίκευση στην υποστήριξη ενηλίκων Ασπεργκερ που θα οργανώσει τις κατάλληλες γραμμές επικοινωνίας σ όλα τα επίπεδα, μεσολαβώντας και υποστηρίζοντας όλους τους εμπλεκόμενους, δημιουργεί τις βάσεις για την επιτυχία και μπορεί να συμβάλλει σημαντικά στην επιτυχημένη μετάβαση μιας εταιρείας σε πρακτικές που ενθαρρύνουν την ενσωμάτωση νευροδιαφορετικών συνεργατών.
Χρειάζεται υποστήριξη-και ενθάρρυνση- η διοίκηση και ο υπεύθυνος της εταιρείας που θεωρούν σημαντική τη διαφοροποίηση με «άτυπα» προφίλ, ώστε να αναλάβουν την ευθύνη και το κόστος ενός νέου σχεδιασμού που απαιτεί προσαρμογή των νέων διαδικασιών στις ήδη υπάρχουσες τυποποιημένες. Χρειάζεται εκείνο τον εξειδικευμένο σύμβουλο που θα διαφωτίσει και θα ενημερώσει όλους, ώστε να διασφαλίσει την κατανόηση, την συγκατάθεση και την συμμόρφωση των εμπλεκόμενων τμημάτων και συνεργατών στην απόφαση για τον εμπλουτισμό του προσωπικού με νευροδιαφορετικούς συνεργάτες.
Χρειάζεται υποστήριξη ο υπεύθυνος επιλογής προσωπικού που θα επωμιστεί την πρόσληψη ενός «τύπου» υποψήφιου που ο τρόπος που συμπεριφέρεται, που ντύνεται και απαντάει, «παραβιάζει» μια σειρά από κώδικες που περιγράφουν τον «ιδανικό» υποψήφιο. Οι συμπεριφορές πολλών αυτιστικών ατόμων έρχονται σε αντίθεση με τα κριτήρια που αξιολογείται ένας εργαζόμενος ως… καλός : να έχει δηλαδή δεξιότητες επικοινωνίας, ομαδικότητα, πειστικότητα και ικανότητες «πωλητή», ικανότητα προσαρμογής σε τυποποιημένες πρακτικές, ….
Χρειάζεται υποστήριξη και ο διευθυντής του τμήματος στη διαχείριση της «ευθύνης» αν θα αποδώσει τελικά στην πράξη η απόφαση της διοίκησης και κατά πόσο θα επηρεάσει την λειτουργία της ομάδας του, η ένταξη ενός ατυπικού προφίλ . Μεγάλες εταιρείες όπως η SAP και η HP αναφέρουν ότι μπορεί να χρειαστούν εβδομάδες ή μήνες για να ανακαλύψουν τις αρετές αλλά και τις δυσκολίες που έχουν κάποια αυτιστικά άτομα που συμμετέχουν στα αντίστοιχα προγράμματα που υλοποιούν.
Όταν μιλάμε για την ένταξη αυτιστικών στην επιχείρηση, ζητούμενο δεν είναι μόνο η επιλογή ατυπικών προφίλ όσο η διασφάλιση ότι η επιχείρηση μπορεί να σκέφτεται και να ενεργεί με «άτυπο» τρόπο, απελευθερωμένη από παραδοσιακά μοντέλα επιλογής και διαχείρισης του ανθρώπινου δυναμικού. Η απλή πρόσληψη ενός υποψηφίου με ατυπικό προφίλ, αναμφίβολα έχει αξία σε ανθρώπινο επίπεδο, αλλά δεν οδηγεί μακριά. Μια τέτοια πρόσληψη πρέπει να είναι το πρώτο μέρος μιας εταιρικής, συλλογικής και συστηματικής απόφασης και προσπάθειας, στην οποία η δέσμευση όλων και κυρίως της ανώτερης διοίκησης είναι απαραίτητη. Το πρώτο μέρος μιας προσπάθειας που συμπληρώνεται από την ένταξη, την πλήρη ενσωμάτωση του στην εταιρεία, αλλά και –το πιο σημαντικό- τη διατήρησης της θέσης.
Η ημέρα Ευαισθητοποίησης για τον Αυτισμό είναι μια καλή ευκαιρία να μιλήσουμε πάλι ανοιχτά για τη νευροδιαφορετικότητα, ξεκαθαρίζοντας ότι δεν πρόκειται για αδυναμία ή για προσωπική αποτυχία αλλά για μια «άλλη δυνατότητα» που αν υποστηριχτεί μπορεί να μας επηρεάσει όλους θετικά. Ο ανταγωνισμός με βάση την καινοτομία, προκαλεί τις επιχειρήσεις να «προσθέσουν ποικιλία στο μείγμα και να συμπεριλάβουν ανθρώπους και ιδέες από «τα άκρα»( SAP). Μια καλή αρχή προς αυτή την κατεύθυνση είναι η ενημέρωση από επαγγελματίες γύρω από τη διαφορετικότητα και τον αυτισμό. Ένας νέος, πιο …ευρύς ορισμός του «ταλέντου», λιγότερο παραδοσιακός και «τυπικός» είναι απαραίτητη προϋπόθεση. Η οργάνωση ενός σχεδίου δράσης επιλογής και ένταξης σε συνεργασία με εξειδικευμένους στον αυτισμό, σύμβουλους, είναι το απαραίτητο βήμα.